تغییر نام رشته گرافیک به فتوگرافیک

به نام خداوند بخشنده و مهربان

حتما خیلی از شما علاقه مندان و همکاران گرامی، بحث تغییر نام رشته گرافیک را شنیده اید. رشته ای جدید با عنوان فتوگرافیک در هنرستانهای فنی و حرفه ای در حال شکل گیری است. هرچه این اسم یا عبارت فتوگرافیک را بررسی می کنم، متاسفانه به نتیجه منطقی در باره دلیل انتخاب همچین نامی نمیرسم. نمیخواهم شلوغ کاری کنم یا بدون منطق حرفی زده باشم. ولی آنچه از این تغییرات به نظرم می آید، این است که شورا یا کمیته ای که تصمیمی این چنین اتخاذ کرده اند، درواقع حتی از عکاسی هم سررشته ای ندارند، چه برسد به گرافیک. سالهاست که در هنرستانها و دانشگاه ها، این رشته تدریس می شده و می شود. حال اگر کشش منطقه ای برای این رشته در برخی نواحی دچار کمبود است، چرا باید نام آن را تغییر دهیم!؟

یادم هست که روزگاری در هنرستانها به هنرجویان، عکاسی را از پایه و به اصطلاح بصورت آنالوگ و سیاه و سفید آموزش میدادم. چندسالی گذشت و بعضی از همکاران مصلحت اندیش و خویش اندیش، با طرح و برنامه ای، کارگاه عکاسی سیاه و سفید را که با هزینه ای زیاد راه اندازی شده بود، به یک فضای بی مصرف تبدیل کردند. چرا!؟

پاسخ سوال خیلی ساده است، چون خودشان از عکاسی، فقط و فقط فشار دادن دکمه شاتر را بلد بودند. اوج خلاقیت آنها، شرکت در مراسم عروسی و فیلمبرداری با دوربین M3000 پاناسونیک بود. اما امروز با خرید یک دوربین دیجیتال، توهم عکاس بودن را در خود دیده اند. اینکه بدانیم روابط بین اجزای دوربین عکاسی چه نتیجه ای دربر دارد، مورد قبول است اما آیا نتیجه ای هنری یا با محتوای عمیق در عکسهای تان رویت میشود!؟ خیر.

آن هایی که با هزار دوز و کلک دوربین های دست دوم و تعمیر شده را به قیمت هایی دوبرابر ارزش واقعی آن ها به دانش آموزانی که نان شب نداشته اند، می فروختند؛ در حالی که آن دوربین اصلا کارایی مناسب برای انجام تمارین کتاب همان سال(سال دوم) و حتی سال سوم را نداشت، از انصاف به دور است. همانها تیشه به ریشه ی کارگاه عکاسی سیاه و سفید زدند چون خودشان چیزی بلد نبودند که با دانش آموزان بی گناه یاد بدهند و با این کار خیال خودشان را راحت کردند.

حالا همانها مدعی هستند که این رشته به آنها تعلق دارد و میخواهند صفحه آرایی و تصویرسازی تدریس کنند!
آنقدر این موضوع آزار دهنده است که حتی فکر کردن به آن باعث آزارم میشود.

امتحان نهایی

همه دانش آموزانی که تحصیلات خود را تا دیپلم گذرانده اند، با غول امتحان نهایی آشنا هستند. باید بگویم، این غول به همان اندازه که بزرگ به نظر می آید، به همان اندازه هم شکننده و شکست پذیر است. البته به شرط آنکه راه مبارزه با آن را بلد باشیم و به تذکرات مربیان و معلمین خود گوش دهیم.
امتحان نهایی هرچند به ظاهر برای دانش آموزانی که می خواهد از یه مقطع به مقطع بالاتر بروند، سخت و دشوار است، اما این راه سخت و مرحله ی پرپیچ و خم، با نقشه صحیح و راهنمای خوب، کاملا ساده خواهد بود.
برای کسب نمره ی قبولی در امتحانات نهایی، باید ضریب خطا را به کمترین میزان ممکن، برسانیم. اگر قبولی در امتحانات نهایی نمره 12 باشد، پس فقط اجازه داریم 8نمره خطا داشته باشیم.
دانش اموزانی که راه مناسب برای خطای کمتر را یافته اند، قطعا پیروز خواهند بود. معلمی شغل انبیاست. به این جمله خوب دقت کنید. اگر پیامبران، برای راهنمایی و رستگاری بشر از سوی خداوند مبعوث شدند، پس معلم نیز در رسالت خود تنها یک هدف بزرگ دارد، آنهم پیروزی دانش آموزانش در امتحانات درسی و زندگیشان است.
پس همیشه به معلم خود احترام بگذاریم و به تعالیم و راهنمایی های او گوش کنیم و به توصیه هایش عمل نماییم.

آغاز طراحی

صحبت از طراحی درخت، گیاهان و نظایر این ها، برای هنرجویان سال سوم، کمی دیر است. در کتاب طراحی(1)، موضوعاتی از این دست، بطور کامل و با جزئیات بیشتر شرح و آموزش داده شده. در سال سوم، قصد آن است که، مهارت و دقت را در هنرجویان افزایش داده و تکنیکها تا فنون جدیدتری برای افزایش تزئین اثر هنری خود فرا گیرند. مهمترین اصل در دروسی که نوعی بررسی بدون شاخص ملاک کسب نمره قبولی است، بهتر است تا جایی که امکان دارد، از فردی که میخواهد برگه ی امتحانی ما را تصحیح کند، امتیاز بگیریم و بهتری بگویم برایش دلبری! کنیم. نه خودمان، بلکه اثرمان. 

هیچگاه برای طراحی کردن، اصول اولیه را فراموش نکنیم. این اصول چیست؟
ابتدا کادر مناسب با موضوع را بر روی مدیوم یا سطحی که میخواهیم روی آن طراحی کنیم، انتخاب و رسم کنیم. سپس با استفاده از تناسبات صحیح، حس دوری و نزدیکی اشیاء موجود در کادر را به بیننده القا نماییم. برای بالابردن این حس، باید مسائلی از قبیل پرسپکتیو جوی را به یاد داشته باشیم.
همیشه یادمان باشد که، تنها ملاک ارزش گذاری به کار و اثر هنری ما، همان عوامل بصری و ظرافتهایی است که باعث خودنمایی و جلب توجه بیننده(مصحح برگه) خواهد بود. پس هرچه اثر دلرباتر و زیباتر به نظر برسد، شانس بیشتری برای کسب نمره ی کامل تر، خواهیم داشت.
همواره در اثرمان از سه تون یا سه سطح تیره گی استفاده کنیم. 1- تیره 2- خاکستری متوسط 3- سفید(خاکستری بسیار روشن)
استفاده از این تکنیک به اثر شما کمک می کند تا فضا و عمق مناسب، همچنین سایه روشن و نورپردازی مناسبی را بوجود آورد. قطعا این کار باعث می شود اثر شما تخت و بی روح نباشد.
اگر در موضوع سوال، به شما اجازه داده شده که بصورت خیالی یا بدون الگو و مدل، یک ترکیب بندی گیاهی(درخت و سایر گیاهان) را طراحی کنید، به دنبال ایجاد خلاقیت در کادربندی، ترکیب بندی و پرسپکتیو باشید. برای فهم بهتر به یک مثال اشاره میکنیم:
اگر شما یک دوربین عکاسی داشتید و از شما بخواهند که از یک منظره جنگلی یا یک درخت، عکس بگیرید، چه کادری انتخاب میکردید؟ قطعا در اینجا خلاقیت نقش مهمی خواهد داشت. نگاه مناسب به موضوع، زاویه بندی و کادربندی مناسب و ...
حال برمیگردیم به موضوع خودمان؛ همین نگاه و دید را در هنگام طراحی بکار ببرید. هنرجوی رشته ی گرافیک باید ذهنی فعالتر و بازتر، دقیق تر و تجسمی تر از سایر دوستانش داشته باشد. در غیر اینصورت، چه فرقی میان دانش آموز رشته ی صنایع شیمیایی و گرافیک خواهد بود!؟
خط، عنصر اصلی طراحی است. خط می تواند در زیباتر شدن اثر شما و ایجاد بافتهای مناسب، به شما کمک کند. قبل از انجام تمرینهای طراحی، حتما دستهای خود را با روشهای ساده از قبیل رسم خطوط موازی و صاف در جهات مختلف؛ رسم دایره در اندازه های مختلف گرم کنید و بعد به طراحی بپردازید.

آمارها در بین هنرجویان پسر و دختر در هنرستانها و دانشگاهها نشان می دهد، که طراحی کردن به مدت حداقل 6ساعت در هفته،موجب افزایش 90درصدی توانایی در طراحی می شود.

آشنایی با صنایع مختلف و راه کارهای مناسب برای بسته بندی های مرتبط

برای درک بهتر مفهوم بسته بندی، می خواهیم شما را با تنوع صنایع گوناگون آشنا کنیم.

• کشاورزی
• دامپروری
• معادن
• نساجی
• دباغی
• چوب و فرآورده های آن
• کاغذ
• نشر و چاپ
• فراورده های نفتی
• لاستیک
• ماشین آلات سنگین
• ماشین آلات سبک
• خودرو
• پزشکی
• غذایی
• بهداشتی
• ساختمان
• ترابری
• ارتباطات
• مالی و اعتباری
  
  هرچند ممکن است اطلاعات فوق ناقص باشد ولی بطور کل، این صنایع‌، بطور عمده و همچنین با زیرمجموعه های مختلفی در حال فعالیت هستند. با آشنا شدن این سرگروه ها می توانیم هر نوع فعالیت را در شاخه ای دسته بندی کنیم.
  در مطالب بعدی، درباره ی خصوصیت های منحصربفرد هر کدام از این مجموعه ها، بطور کامل شرح خواهیم داد.

آغاز به چاپ دستی

چاپ چیست؟ اثر هر وسیله یا عاملی که بر روی شی یا سطحی دیگر ثبت شود، نوعی چاپ است. برای توصیف دقیق تر باید به منابع علمی درسی و دانشگاهی، همچنین سایت های مرتبط با موضوع چاپ مراجعه کرد. در اینجا صرفا آشنایی هنرجویان از مقوله ی چاپ دستی، مورد بحث است. اگر به یاد داشته باشید، در کودکی، وقتی که توانایی های قبل از مدرسه را فرا می گرفتید، کار را رنگهای انگشتی یا نقاشی انگشتی را آموختید. هرچند درواقع آن، نوعی نقاشی بود، ولی بطور کل اثر بجا مانده از انگشتان آغشته به رنگ، نوعی چاپ محسوب می شود. یک روز بارانی را تصور کنید که بعد از مدرسه یا کار روزانه به منزل باز میگردید؛ در طول مسیر ممکن از کفش شما به گل و لای خیابان آغشته شود و به محض ورود به منزل، متوجه اثر کف کفش خود بر روی موزاییک و یا روی پله ها خواهید شد. اثر بوجود آمده، نوعی نقش وارونه از آج کف کفش های شماست. قطعا می توانید از این روش، به این موضوع پی ببرید که چه کسی مصبب این کثیف کاری ها شده است.
ساده ترین روشی که برای مفهوم چاپ دستی می توانید آنرا آزمایش کنید، استفاده از جوهر مُهر است. انگشت خود را به آن آغشته کنید و سریعا به روی یک سطح صاف بچسبانید و دقت کنید که انگشتان خود را روی سطح نسایید. وقتی انگشت خود را برمیدارید متوجه می شوید که اثر انگشت خود را چاپ کرده اید. صنعت چاپ، امروزه بسیار پیشرفته شده و همراه با تکنولوژی به قله های رفیع دست یافته است.

روشی نادرست

در هنرستانی درس می دهم که همیشه رشته ی گرافیک مورد کم لطفی و بی توجهی قرار گرفته. سیاستهای نادرست در پدیرش هنرجویان این رشته، همیشه آزارم داده است. کاری از من ساخته نیست. بارها و بارها این موضوع را در جلسات خصوصی و عمومی اعلام کرده ام.
نتیجه چه شد!؟ هیچ.

معدل هایی که بالاترند؛ داوطلبانی که نمرات دروس ریاضی،‌فیزیک و شیمی آنها از حد متوسط بالاتر باشد، به ترتیب به رشته های الکترونیک، صنایع شیمیایی، کامپیوتر و در نهایت حسابداری تشویق و ثبت نام می گردند. در انتهای این غربالگری متصدیان ثبت نام، هرچه بی علاقه و وامانده هستند به گرافیک روانه می کنند. در پایان سال و در نتایج امتحانات نهایی، انتظار می رود که، آن دانش اموزان ضعیف، به همان اندازه ی دانش آموزان رشته ی صنایع شیمیایی و الکترونیک، بازده داشته باشند.

صحبتی قدیمی

همیشه و در طی سالهای تدریسم، بارها به هنرجویانم، گوشزد کرده ام که حرفهای روزهای اول برای شما تکراری است ولی عاقبت آن تجربه ای جدید خواهد بود. از حرفهایی که بارها و بارها و در طول 9ماه آنقدر تکرار کرده ام که هیچ گاه از این کرده پشیمان نمیشوم. اما آنچه در نهایت برایم تکراری است، التماسهای اولیا و خود هنرجویان است. هیچ وقت حق هنرجویی که درس خوانده و برای تحصیل و آینده اش ارزش قائل شده، به هنرجویی که تنبلی کرده و همه چیز را به شوخی گرفته نمی فروشم. آنطور اگر باشد، خودم را زیر سوال برده ام. نمی خواهم آن هنرجویی که با علاقه، مطالب درسی و تمارینتش را دنبال می کند، از تلاشش دلسرد شود و زحماتش را بی فایده بپندارد.
همه برایم عزیز و محترم هستند. ولی هرکسی احترامش را به اندازه ی ظرفیت خود می خرد. به احترام آن هایی که به ما آموختند، ما نیز وظیفه داریم آموزش بدهیم.

نشانه چیست؟

علامت،نشان یا Sign، درحقیقت نمادی برای معرفی و بیان یک موضوع است. موضوع می تواند، نام یک شخص حقیقی باشد؛ یا یک شرکت. بسیاری از عوام برای نشانه، عبارت آرم را پذیرفته اند که کاملا صحیح است. آنچه مهم است، بیان است. بیان آن چیزی که در پس آرم یا نشانه نهفته است. زیبایی های یک نشانه یا آرم، از خلاقیت نهفته در آن بارز می شود. فهم بالای طراح از موضوعی که برایش طراحی می کند و تلفیق سمبلیک تصاویر و هر عنصر تصویری که به این هدف کمک کند، جذابیت های بصری و معنایی نشانه را صدافزون می نماید.
بهترین روش در طراحی یک آرم یا نشانه موفق، بکارگیری از ساده ترین نمادها و عناصر تصویری برای استفاده در آرم است. برای نزدیک تر شدن به هدف نهایی، به مرحله ی بعدی برویم.

کمی از اضافه گویی ها پرهیز کنیم. همیشه به دنبال دال و مدلول باشیم. دال و مدلول را ساده تر و با یک مثال توضیح خواهیم داد. در نظر بگیرید که در خانه مشغول نگاه کردن به برنامه ی مورد علاقه تان هستید. ناگهان بوی خاصی شبیه به سوختن چیزی به مشام شما می رسد. اولین چیزی که به ذهن شما خطور می کند، چیست؟ بله، چیزی دارد می سوزد. پس به دنبال منشا بوی سوختگی می گردید و اولین جایی که به آن مراجعه خواهید کرد، آشپزخانه است.

به مثال دیگری توجه کنید؛ از پنجره به بیرون نگاه می کنید، ناگهان متوجه دود سیاهی در دوردست می شوید. این دود ناشی از سوختن چیزی است ولی نه بویی به مشام می رسد  و نه می دانید منشا آن دقیقا کجاست. آن چیزی که مسلما برای شما روشن خواهد بود، این است که این دود از شعله ای پدید آمده است. در طراحی آرم و نشانه گاهی اوقات بهتر است به این روابط بپردازید.

نکته ای دیگر؛ برای بیان مفاهیم، کلمات، عبارات و هر چیزی که در موردش طراحی می کنید، به دنبال فرمی(هندسی یا ارگانیک) باشید. این فرم ها به سادگی مخاطب شما را در رسیدن به مفاهیم پشت پرده ی طراحی شما نزدیک می کند. ساده ترین فرم های هندسی عبارتند از دایره، مثلث و مربع. حال اگر هر موضوع را بخواهیم در این فرم ها بیابیم، برای رسیدن به هدفمان، از راه حل مناسبی استفاده کرده ام.

به فرم دایره نگاه کنید. چه موضوعاتی با این فرم درگیر خواهند شد؟! بلی، سکه، سیب(بسیاری از میوه ها که فرمی شبیه به دایره دارند)، توپ( هرنوع توپ)، کره ی زمین و ...
برای درک بهتر می توانید برای خود یک تمرین ساده انجام دهید: سه فرم اصلی را روی کاغذ بنویسید. سپس مقابل هر کدام، عبارات مربوط به آن را یادداشت کنید.
در مرحله ی بعدی می توانید فراتر رفته و برای هر کدام از آن عبارات که یادداشت کرده اید یک مفهوم یا کارایی را نام ببرید.

در طراحی آرم می توانید از رنگ ها نیز استفاده کنید. رنگها در بهتر نشان دادن مفاهیم نهفته ی آرم کمک فراوانی می کنند. رنگها را می توان بر اساس طیفی و طول موجی که دارند، به عنوان رنگهای صنعتی، خوراکی، شیمیایی، کشاورزی،... بکار برد.

دلهره برای آزمونهای کتبی

به نام خداوند بخشنده و مهربان

سلام به همه شما که با دلهره ای فراوان، در حال آماده سازی خود برای پشت سرگذاشتن آزمونهای نیمسال دوم هستید. چند مورد همیشه وجود داره،چون توی سالهای تدریسم هرسال مثل سالهای گذشته تکرار شد و فقط افسوس و ندامت برای دانش آموزان سربه هوا باقی می ماند. خیلی وقتها برای اینکه به موضوعی فکر نکنیم، بهره خودمان را سرگرم کنیم. ولی همیشه این راه حل مناسب نیست. فرصت همیشه در حال از دست رفتن هست. همین الان که دارید این متن رو مطالعه میکنید، فرصت هایی در زندگی شما وجود دارند که بواسطه ی مشغله ای که برای خواندن این مطلب دارید، از انجام اونها عاجزید. چندتا راه حل وجود داره.
اول اینکه همیشه برای تحصیل خود برنامه ریزی کنید. برای بازی کردن و تفریح همیشه فرصت هست ولی مغز همیشه نمیتونه به شما برای تحصیل و یادگیری کمک کنه. همیشه دنبال راهی باشید تا مطالب درسی رو به روشی خاص و منحصریفرد یاد بگیرید. گاهی این روش ها میتونن کاملا شخصی باشن و دیگران از این روش شما اصلا جواب نگیرن. برای انجام فعالیتهای درسی به یه زمانبندی نیاز هست، پس بهتره خودتون با توجه به شرایطی که در زندگی خانوادگی تون دارید، اون رو بنویسید و چهارچوب قرار بدید.
بعضی آدمها از ترس غرق شدن، هیچ وقت دریا نمیرن، حتی برای نشستن در ساحل. این فکر ماست که باعث میشه دست به اقدامات بی خود و بی نتیجه بزنیم. پس بهتره بجای ترس از غرق شدن، راه حل مناسب که یادگیری شنا کردن هست رو فرا بگیریم. برای اینکه بتونیم مطلبی رو حفظ کنیم یا بفهمیم ممکنه نیاز به شرایط فیزیکی یا محیطی خاص داشته باشیم. شرطی بودن خوبه، ولی گاهی اوقات این حالت میتونه برای ما ضرر هم داشته باشه. مطالبی که می خواهید یاد بگیرید رو یه بار آروم بخونید و اگه امکانش هست، اون رو ضبط کنید. حالا با یک هندزفری صدای خودتون رو گوش کنید و از روی کتاب یا جزوه همراه با صدا روخوانی کنید. مطالب مهم رو یادداشت کنید. اگر مطلبی رو یاد گرفتید، از روی یادداشتهاتون پاک کنید تا دوباره اون رو مطالعه نکنید.
این کار رو اونقدر تکرار کنید تا مطلبی نمونده باشه که یادنگرفته اید. برای درسهایی که نیاز به فهم یا توضیج دارن هم می تونید صفجه به صفحه مطالب رو حفظ یا مرور کنید. مثلا برای درس تاریخ هنر که مطالب گسترده هست، این روش خیلی مفید خواهد بود.

اگه سوالی دارید خوشحال میشم تجربیاتتون رو با این روش بصورت مکتوب زیر همین پست، ارسال کنید.
موفق باشید

مثالی برای خلاصه نویسی

درس پنجم - هنر و تمدن هخامنشی

موسس: هخامنش

مهمترین پادشاه: کوروش

اولین پایتخت: پاسارگاد

دومین پایتخت: کاخ آپادانا در شوش

قلمرو:
ابتدا در مناطق جنوب و جنوب غربی دریاچه ارومیه، سپس به مناطق جنوبی دره های زاگرس نقل مکان کردند و مناطق باستانی خوزستان و فارس را به ترتیب برای پاینتخت زمستانی و تابستای انتخاب کردند.

ویژگی کلی هنرمعماری:
- توجه به تقارن و عظمت گرایی
- گرایش به نقش و نگارهای جانوری، توجه و احترام به شخصیت والای انسانی

مهمترین اثر معماری:
تخت جمشید(پارسه)

خصوصیات تخت جمشید:
- کاخ و تالارهای ستون دار
- بناهای متعدد بر صفه ای بلند
- ورودی آن دارای پلکان های وسیعی است
- تزئینات شامل سه ردیف سربازان پارسی و مادی،سربازان جاویدان و نمایندگان 28 ملل تابعه درحال اهدا هدایا

ویژگی های هنری:
- تلفیق عناصر بومی  و عناصر ملل وابسته
- بکارگیری مصالح و اندازه های مناسب
- بکارگیری همزمان طبیعت گرایی و تجریدگرایی

.

.

.